arsaVev  ve Ekmas projelerinin danışmanı Yüksek Mimar, İnşaat Mühendisi ve Deprem Uzmanı Yoshinori Moriwaki, CNN Türk’e önemli açıklamalarda bulundu. 

Ülkemiz deprem kuşağında yer almakta ve binlerce yıldır bu topraklarda depremin aldığı canlar ve yaşattığı acılar ise tekerrür etmekte.

6 ay önce asrın felaketini yaşayan Türkiye, binlerce çocuğunu soğuk toprağa emanet etti. Nice hayallerle alınan evler, nicelerine mezar oldu. Deprem bu toprakların kaderiydi ama ölüm hiçbirisine yakışmadı. 

Jeoloji ve deprem uzmanlarının üzerinde ısrar durduğu kentsel dönüşüm ve yapıların sağlamlaştırılması ise özellikle deprem kuşağında yer alan ülkeler tarafından başarılı bir şekilde uygulanmakta. Bu uygulamalarda gözler Japonya’ya çevrilmekte ama ekonomik yapısı gözler önüne alındığında Şili, bu galibiyette başı çeken bir diğer ülke. 

İstanbul için büyük bir deprem bekleyen uzmanlar ise çanların İstanbul için çaldığını, büyük bir seferberlik başlatılmazsa eğer büyük yıkımların yaşanacağının altını çiziyor. Bu vahim durumu Moriwaki şu sözlerle açıklıyor.

“Deprem 7.6, 7.9 büyüklüğüne kadar ulaşabilir. Deprem geliyor. 1 sene sonra, 1 ay sonra hatta 1 hafta sonra da olabilir. Riskin en yüksek olduğu bölgeler Atatürk Havalimanı, Zeytinburnu, Küçükçekmece, Avcılar, Büyükçekmece ve Fatih tarafında da yumuşak zeminler var. Anadolu Yakası’nda da Tuzla, Pendik ve deniz kenarı tarafları.” 

Zemin yapısına dikkat çeken Yoshinori Moriwaki, “99 depreminde de bunu gördük. Buralarda sallantı çok oldu. Zemin yumuşak ise sıkıntı. Hatay kötü, neden? Zemin yumuşak olduğu için. Bu binalar yapışık ve hepsi 2000 yılından önce yapıldı. Bu binalarda çok hasar olacak.” dedi. 

“Tabut bina” ifadesini kullanan Moriwaki’nin yuvamız olan evlerimizin sinsice bekleyen ölüm misali bizlere mezar olmasının önüne geçmek için şu ifadeleri kullandı. 

“Kentsel dönüşümü acilen yapmak lazım. Cumhurbaşkanı yardımcısı da Çevre Bakanı da söyledi bunu, acilen yapmak lazım.”

Depremle Mücadelede Örnek Ülke, Şili

Deprem hasarını önleme noktasında örnek gösterilen, dünyanın en aktif deprem kuşaklarından biri olarak bilinen “Pasifik Ateş Çemberi” nde yer alan Güney Amerika Ülkesi Şili ise ülkemiz için bir rol model olabilir.

Şili merkezli uluslararası mimarlık platformu ArchDaily sitesinin kurucusu David Basulto, Şili’de depremle mücadelede hangi aşamada olduklarını, “bugün 7 şiddetinde bir deprem olsa bile yatağımdan çıkmam” sözleriyle açıklıyor.

Türkiye’de olsa altından kalkamayacak boyutta olan depremlerin yaşandığı Şili’nin tarihine bir göz attığımızda modern yöntemlerle ölçülebilen en büyük depremi yaşadığını görüyoruz.

1960 yılında 9.5 büyüklüğündeki Valdivia depreminde binlerce insanını kaybeden Şili, büyük bir reform sürecine girdi.

Çözüm Sıkı İmar Kanunları

Bu büyük başarının arkasında sıkı imar kanunları var. Uzmanlar ise önemli başlıkları şöyle açıklıyor.

Sıkı imar kanunları, irili ufaklı her depremin takibi ve sonrasında ilgili yönetmeliklerin güncellenmesi, toplum içinde yerleşmiş afetlere karşı hazırlıklı olma kültürü, anaokullarına kadar uzanan afetler konusundaki yaygın eğitim, tsunamiyle ilgili etkili erken uyarı sistemleri, yöneticiler ve yurttaşlar arasında afetler konusunda geliştirilen diyalog.

Zemin etüt raporu olmadan yapı inşasının mümkün olmadığını söyleyen uzmanlar, imar affının ise kabul edilemez bir durum olduğunu vurguluyorlar.

Reformların Sonuçları

Büyük depremlerin ardından az sayıda yaşanan can kaybıyla doğru yöntemler üzerinde ilerlediklerini gösteren Şili’de depremler artık az hasarlı atlatılıyor.

Örneğin, 2010’daki 9,2 büyüklüğündeki Maule depreminde 500’den fazla kişi hayatını kaybetti.

2015’te 3 dakikadan uzun süren 8,3 büyüklüğündeki Illapel depreminde 13 kişi hayatını kaybetti.

2016’da yaşanan 7,6 büyüklüğündeki Chiloé depreminde ise hayatını kaybeden olmadı.